İran Kedisi Özellikleri ve Bakımı

26.03.2018

1600’lü yıllarda yayılmaya başlayan İran kedisi, adından anlaşıldığı gibi İran kökenlidir. Çok uyuması ve az hareket etmesiyle bilinirler. Genellikle Persian yada Sabit Biblo ismi kullanılır.

Tarihçesi

Geneli diğer kedi türlerine oranla yüksek zeka seviyesine sahip olan bu kedi türleri İran kökenli olmasıyla bilinirler. 1620’de İran üzerinden kedi dağılımları yapıldı. Horosan’dan İtalya’ya götürmek için Pietro Delle Valle tarafından alındığı bilinir. Dünya üzerinde bilinen en eski ırklardan birisidir. İran üzerinden yola çıkan bu kediler 1620’li zamanlarda Ankara üzerinden İtalya’ya kadar gitmiştir. Aynı dönemde bu kediler Fransa’ya da götürüldü. Resmi araştırmalara göre bu kediler 1600’lü yıllarda yayılmaya başladılar.

Araştırmalara göre ilk olarak İtalya’da tanındılar ve orada yayılmaya başladılar. Daha sonra Avrupa’ya doğru yol alan bu kediler burada çok fazla artış göstermeye başlamıştır. Burada çok uzun yıllar boyunca üremeye başladıktan sonra 1800’lü yıllarda Amerika’da sıkça görülmeye başlandı. Amerika serüveni devam ederken hızla tüm dünyaya yayılmaya başladılar. Tamamıyla doğal bir mutasyon olarak bilinir. 1900’lü yıllarda bu kediler özellikle bazı ülkeler tarafından çok fazla ilgi ve alaka gördüler. 17. yüzyılda ortaya çıktığı düşünülüyor. Bu süre içerisinde Fransa halkı da bu kedilerden uzak kalmadı. Bu yüzden günümüze kadar popülaritesini hiç bozmadığı bilinir.

İlk dönemlerde tanınan bu kediler, İran ve Ankara olarak farklı renklere sahiptiler. İran’da olan gri renkte bulundular ve buna ek olarak Ankara’da olanların beyaz renkte tüyleri bulunuyordu. Geçmişi çok uzun yıllara dayanan bu kedilerin hakkında çeşitli riyavetler bile bulunur. Gizemli bir iç dünyası bulunan kedilerin Mısır hiyerogliflerinde olan uzun tüylü kediler olduğu da düşünülmüştür. Aslında tüm uzun tüylü kedilerin geçmişi çok gizemli olmasıyla bilinir.

1871 yılında Crystal Palace, Londra’nın en güzel galalarının yapıldığı bir yerdi. Aynı yıl kedi şovları ilk defa düzenlendi. Bu gösteriye alınan bir kedi cinsi de İran kedisiydi. Galada en sevilen kedilerden birisi oldu. Harrison Weier tarafından düzenlenen bu gala hala unutulmamıştır. Harrison Weier “kedi fantazi babası” olarak bilinir.

Son dönemlerde İran kedileri, geçmişe göre bir çok özelliğini yitirmiş olarak kabul edilir. Araştırmalara göre şuan ki İran kedileri Doğu Avrupa kedilerine bağlı olarak gösteriliyor. Yani bugünki genetiğiyle uyuşuyor. Ancak Güneydoğu tarafından
olan kedilerin günümüzde ki genetiğinin değiştiği düşünülüyor. Günümüzde her rengine rastlamak mümkündür. Ancak İran kedileri görünümlerinin getirdiği bir sebebe bağlı olarak her birinin özelliği bir diğeriyle benzeşmeyebilir.

Geleneksel İran Kedisi

Doll-face persian olarak bilinir. Bu kediler yıllar geçmesine rağmen hiç bir değişiklikliği olmayan ve ilk özelliklerini koruyan İran kedisine denmektedir. Yüzü değişmemiştir. Bu şekilde modern ve geleneksel olarak ayrılma nedenleri ne yazık ki insanların genetikleriyle oynamalarıdır.

Modern İran Kedisi

Modern kediler insanlar tarafından üretildi. Yani zaman içinde mutasyona uğramış kedilerdir. Modern İran kedisi de bunlardan birisidir. Bu kediler birçok hastalığa yakalanırlar. Basık suratlı olarak ifade edilir. İran kedilerinin bir çok rengi vardır. Ancak zaman içinde özellikle sarı uzun tüylü olanları mutasyona uğramıştır. Düz yüzlüdür. Ancak halkın çoğu geleneksel İran kedilerini tercih ederler

Alt Türler

Bu çeşitlerin geçmişine bakıldığında isimleri farklı olsa da çoğunun ırkının İran kedisinden geldiği bilinir.

Exotic Shorthair

Görünümlerinin ve karakterlerinin önemli ve büyük bir kısmını Fars kedisinden alan bu kediler American shorthair ve Fars kedisinin melezlenmesiyle ortaya çıkmıştır. Oldukça masum ve tatlı görünüşü nedeniyle kendini çok sevdirmiştir. Ayrıca uzun tüyün aksine kısa tüylere sahiptir. Çok güzel bir görünümü nedeniyle bir çok şov dünyasına girdi. Ayrıca fiziksel görünümü nedeniyle oldukça pahalı olduğu biliniyor. Ağırlıkları 3-6 kilo arasında değişiyor.

Himalayan

Bu kediler Fars kedisi ve Siyam kedisinin eleştirilmesi sonucu oluşmuştur. Bu kediler diğer farklı kürk rengine sahip Fars kedilerine karşı en hareketsiz olanı olarak bilinir. Genellikle hiperaktif davranmazlar. Evde bakmak için en uygun kürk rengine ve özelliklere sahip olan kedi türü himalaya kısmında kabul edilir. Boyları uzun, kemikleri kalın ve masmavi gözleri ile bilinirler. Diğer ırklara göre daha az olmasıyla bilinir. Gayet sevecen ve sadık bir kedidir. Yuvarlak yüzlü ve gözlüdür.

Chinchilla

Çok beğeni ve ilgi gören bir türdür. Gümüş ve Altın renkleriyle benzerlik gösterirler. Bebek yüzlü olmasıyla bilinir. Diğer renklere nazaran şov kedisi de denilebilir. Aslında adı Chinchilla diye bilinirken İran kedilerinin ırkından gelmesi nedeniyle altın ve gümüş İran kedisi diye adlandırılabilirler. Burunları İran kedilerine oranla daha uzundur. Bu yüzden İran kedisinde nefes alma, gözde akıntı gibi durumlar bu türde görülmez. Diğer farklı özellikleri ise göz renkleri olabilir.

Özellikleri ve Karakter Yapısı

Tüm dünyaya hızla yayılmış ve günümüzde hemen hemen her renginden mevcut olan İran kedisi basık suratı ve duruşuyla çok karakteristik ve asil bir yapıdadır. Oval çehreli, klasik yuvarlak yüzlüdür. Küçük bir ağız yapısına sahiptir. Aslında özelliklerinin geçmişten günümüze kadar mutasyona uğrayıp uğramadığı kesin olarak bilinmiyor. Ancak genlerinde bir değişiklik olduğunu seziliyor. Özellikle sarı uzun tüylü Fars kedilerinin kendiliğinden değişmiş olan yüzleri 1950’li yıllarda basık bir surat yaratmıştır.

Düz yüzlü olarak bilinenleri de vardır. Bunlar çeşitli köpek türlerine benzetilirler. Bu türlere pekinez de denir. Ancak bu türlerde ciddi hastalıklar oluşmaya başladı. Bütün kedi türlerinin atası olarak bilinir. Oldukça sessiz bir kedidir. Rahat ve sakin olmakla beraber bu onlarda asil bir tavır sergiler. Oldukça benzersiz bir kedidir.

Olumlu Özellikleri

Bu kediler, sessiz sakin ve aşırı sadık tavırlarıyla her yerde bakılabilir bir ev kedisidir. Apartmanlarda, çok katlı binalarda bile bakılabilir. Sahibine çok bağlıdır ve sürekli olarak sahibinin kucağında oturmayı çok sever. Alışırsa en az bir köpek kadar sadık kalacaktır.
Yarışmalar için en uygun ve bunca zamana kadar en beğenilenlerden biri olmuştur. Dış görünüşe önem verenler ve asil duruşlu bir kedi sahibi olmak isteyenler için iyi seçenektir.
Çocuklarla arası çok iyidir. Alıştıkları sürece herkesi sevebilir. Ayrıca zeka yapıları ise onları diğer kedilerden ayırabilir.

Olumsuz Özellikleri

Kesinlikle en bilinen olumsuz özellikleri az hareket etmesidir. Bu yüzden egzersiz ve düzenli beslemek gerekir. Bu da sahibine biraz zahmet verecektir.
Tüy bakımı da diğer olumsuz yönlerinden birisidir. Aslında ne kadar güzel olursa olsunlar bu onlar için acı vericidir. Çünkü tüyler dolaşır ve derilerini germeye başlar. Kımıldadıkça gerilen tüy kökleri onların çok canını acıtır.
Bir diğer olumsuz özellikleri ise kesinlikle çok fazla hastalık sahibi olmalarıdır. Bu kediler çok fazla genetik hastalığa yatkın olurlar. Bu da onların hem ömrünü kısaltır hem de sahipleri için biraz uğraştırıcı ve üzücü olabilir.

Farklı İsimlere Sahiptir

İran kedilerinin diğer kedilerden bir ayrıcalığı da üç isminin olmasıdır. Dileyenler Fars kedisi ve Pers diyerek de seslenilebilir. Pers denmesesinin sebebi İran’ın eski adının Pers olmasından kaynaklanır. Ayrıca uzun tüylü olmalarından dolayı Longhair ismiyle de anılır.

Karakter Yapısı

Çok hareketli ve eğlenceli bir kedi arayanlar için kesinlikle uygun değildir. İran kedisi, son derece sakin ve hareketsiz bir kedidir. Kimsenin dokunmadığı sürece gün boyu oturabilir ya da yatabilirler. Kimse, ona karşı bir tepki göstermediği zaman hiç bir şeyden rahatsız olmazlar. Bu kediler geçimi zor gibi görünse de çok fazla uyumluluk gösterir. Çok sakin ve yorgun görünen haliyle tam bir ev kedisi bile denilebilir.

Bu kediler özellikle konu çocuk ve köpek olduğunda kesinlikle beklenmedik bir sonuçla karşılanmaz. Yani bu kediler hem köpekleri sever, hem de çocuklarla iyi anlaşırlar
Kendi sakinliği ve sessizliği kadar bulunduğu ortamın sessizliği ve sakinliği de İran kedileri için çok önemlidir. Gürültü ortamda asla uzun süre duramazlar
Şımarık olmayan tavrıyla birlikte yaşanması en kolay ve en kolay anlaşılabilen kedi türlerinden birisidir
Aslında bir çok kedi türüne göre oldukça zeki hayvanlardır. Hatta geçmiştin günümüze genetiklerinin bu yönde değiştiğine kesinlikle rastlanmamıştır. Ancak Fars kedileri çok hareketsiz olduğu için ne kadar zeki olduğunu kimseye pek belli edemez
Evde yalnız kalmak bu kedilerin en sevdikleri şeylerden biridir. Ortam daha da sessizleşir ve sessizleştikçe daha mutlu olurlar
Himalayan türü, bu türler arasında en aktif sayılanıdır. Hatta safkan olmayanlara göre daha sevecen ve sıcakkanlı, nazik olduğu görülmüştür
Çok asil ve her zaman havalı görünmeyi başarırlar. Bu havalı görünümleri sayesinde ormanda değil iyi bakım yapabilen kişiler arasında, evlerde yaşamaktadır
Çok nadir görülür ancak bazen şımarabilir ve çok hareketli davranabilirler
İran kedilerine güven verilebildiği zaman kendilerini çok rahat bırakırlar. Alıştığı insanların başını okşaması bile onları çok mutlu etmeye yetecektir
Olduğundan fazla mırıldanabilirler
O kadar hareketsiz kalırlar ki bazı insanlar tarafından kürklü mobilya ismi koyulmuş ve öyle hitap edilmiştir
Çok zeki olmalarıyla bilinirler
Merak duygusu hiç yok denecek kadar azdırÇok sevecen yaklaşım gösterilirse kendini sevdirir
Herkesle iyi anlaşabilir ve iyi bir dost olabilir. Özelliğe sevdiği ve alıştığı insanların kucağında oturmayı çok severler
Eğer farklı bir şey yapmak isterse genellikle güneş vuran bir yerlerde uyumayı severler

Vücut Yapısı ve Görünümü

Genellikle uzun tüylü görünümleri onları diğer kedilerden ayıran ve kendini belli eden en bilinen özelliklerindendir. İran kedileri ağırdır. Bu yüzden kürkleriyle beraber daha da kilolu görünürler. Ancak orta boylu bir ırktan gelirler. Kemikleri oldukça iri yapılıdır. Güzel görünümleri sayesinde bir çok kedi şovunda sahneye çıkmayı başarmış kedilerdir. Ayrıca birçok kedi yarışmasında güzellikleri sayesinde birinci olmuşlardır.

Fiziksel Görünümleri

Orta boylu, iri kemikleriyle kilolu görünen Fars kedileri yaklaşık 8 ile 11 kilo arasında değişkenlik gösterebilir
Bacakları oldukça kısa ve kalın yapıdadır
Dişi türlerin boyları erkeklere oranlara çok fark olmasada biraz daha kısadır. Dişilerin boyu 24 – 35 cm arasında değişirken, erkek Fars kedilerinin boyları ise yaklaşık 24 – 38 santim arasında değişiklik gösterir
Oldukça yumuşak bir sesi vardır
İran kedilerinin en belirgin fiziksel özellikleri ise kesinlikle burunlarıdır. Diğer kedilerin çok farklı yüz tipi olmasını sağlayan burunları kalkık ve içe doğru basık estetik bir görüntü yaratır. Ancak bu burun onlarda bazı sağlık sorunlarına yol açabilir. Nefes almakta zorluk yaşayabilirler
Yuvarlak gözlere sahiptirler ve gözleri oldukça iri görünür
Çok sık olmasa da iki göz rengi birininden farklı olabilmektedir. En çok bilinen ve görünen göz renkleri mavi, yeşil, mavi ve yeşil karışımı, parlak bakır rengi ve altın rengi göz en sık karşılaşılan göz renkleridir
Fars kedisinin en tanınan özelliği uzun tüylü yapısıdır. Vücutlarında oldukça sık tüyler barındırır. Hatta küçük denilebilecek kulaklarının içi dahil tüm etrafında ve pati kenarlarında ve altlarında da tüyler bulunmaktadır
Kürklerinin renkleri çok fazladır. Bazen desenli oldukları için zor tanınırlar. Ancak en sık olanları beyaz, siyah, krem tonları, mavi tonları, gri ve dumanlı tüyler, çikolata rengi, altın, gümüş, nadir bulunan mühür rengi, kahverengi, krem ve mavi karışımı, beyaz ve leylak karışımı gibi birçok tüy rengi vardır. Nadir bulunan renklerden biri ise beyaz üzerine mavi lekeli olanlarıdır
Dudakları çok belli olmasada aşağı doğru sarkmış bir görüntüsü vardır. Bu da onları olduğundan daha masum ve üzgün bir surat ifadesine büründürür
Yanlış temizlenen Fars kedilerinin mide kısmında bir tüy yumağı görülebilir
Tüyleri sert değildir. Dokunulduğunda ipeksi bir yumuşaklık verir

Sağlık Durumu

İran kedileri birçok hastalığa, özellikle kalıtsal genetik hastalıklara çok rastlanır. Vücudunda görülen en yaygın sorunlar genelde göz akıntıları, hızlı uzayan uzun tırnaklar, diş hastalıkları gibi sorunlardır. Aslında bu sorunlar bu kedilerin farklı yüz şekliyle alakalı olabiliyor. Fars kedilerinin %60 gibi büyük bir kısmı hayatlarının bir kısmında hastalık yaşayabiliyor. Ayrıca en büyük ölüm nedenleri ise böbreklerinde oluşan sorunlardır. Diş hastalıkları erkeklerde daha yaygındır. Buna ek olarak ise tırnaklarda hızlı uzama gibi sorunlar dişi olanlarda daha sık sorunlara neden oluyor.

Görülen En Sık Hastalıklar

Fars kedileri çok hareketli yada şımarık olmasa da yine de herhangi bir yaralanma yada farklı bir durum olabilir. Tam bu sırada en ufak kesiklerde bile çok fazla kan ortaya çıkar. Buna chediak-higashi sendromu denir
Kornea sekresyonu, görmede bozuklar yaşayabilir
Kalp hastalığına çok sık rastlanıyor
Polikistik böbrek hastalığı geçirebilirler
Çok zor doğum anları, diş iltihaplanmaları, bakterili gözler gibi birçok hastalığa sahiptirler.

Genetik Hastalıklar

Fars kedileri, diğer kedilerine oranla, hatta ilk sırada denilecek kadar yüksek seviyelerde genetik hastalık oranlarına sahiptir. Bunun başlıca nedeni safkan olduklarından dolayı düşünülmektedir. Her ne kadar sorunsuz gibi dursalar da ne yazık ki birden fazla genetik hastalığa yakalanma riski taşıyorlar.

Trikobezoar

İran kedilerinin oldukça uzun tüyleri bulunmaktadır. Ancak bu durum onları ne kadar güzellik yarışmalarında birinci yapsa da ne yazık ki bu kediler, tüylerini sıkça tutuyor. Ağızlarının bile altında olan sık tüyler kedileri oldukça zorluyor. Fars kedisi sürekli olarak kontrolsüz biçimde bunları midesinde biriktiriyor. Bu tuttukları tüyler kolay kolay mideden sindirilemiyor. Hem midede hem de bağırsaklarda bulunuyor.

Bu iç organlarda ciddi rahatsızlıklar veren tüy yumaklarına ise trikobezoar deniliyor. Kediler sıkça tüy yutarlar. Bu yüzden özellikle çok uzun tüylere sahip olan Fars kedisinin kürkü sıkça taranmalı ve dökülmekte olan tüyler kediden uzaklaştırılmalıdır. Ayrıca malt macunu verilirse bu sorun kolaylıkla hallolur. Malt macunu ise kedilerin yuttukları ve midede biriktirdiği kılları kusmadan, dışkıyla atılımını sağlamaya yarayan macundur. Genellikle bitkisel denilir.

Polikistik Böbrek Hastalığı

Bu hastalığa çoğunlukla en sık Fars kedileri yakalanır. Ayrıca çok sık karşılanılır. Çünkü ölüm oranı bu hastalık yüzünden çok fazla miktarlara çıkmıştır. Bu cins kedilerin yaklaşık %38 gibi bir civarını sarmıştır. Genetik kusurlu bir gen neden olmaktadır. Bu hastalığın ilk olarak Fars kedilerinde çıktığı söylenir. Genetik olduğu için yavrularına geçer. Yavrular böbreklerinde bir kistle doğarlar. Bu kistler çok tehlikeli olduğunda ve fazla büyüdüğünde böbrekleri yok edebilir.

Belirtileri Nelerdir?

Bu hastalığı geçiren Fars kedilerinde kilo kaybı görülür
Kusmalar başlar
Aşırı susuzluk çekebilir
Genel sağlık durumunda çöküş görülebilir

Özel ilaçlar ve tedaviler böbrek sağlığı için iyileştirici olabilir. Bu sebepler yüzünden kediler özellikle bir yaşını doldurmuşsa muayene için doktora gösterilmelidir. Genetik hastalığa yatkın olduğundan sık sık ultrason çektirilmelidir.

Flutd

İdrar yolu hastalığı olarak bilinir. Fars kedilerinin bir diğer genetik yatkınlığı da idrar yolu hastalığıdır. Alışılmışlığın dışında farklı farklı yerlerde idrar yapıp belirti verebilir. Bu hastalık omurgalarda oluşan bazı sıkıntılardan kaynaklanır. Aslında bu hastalığa karşı kediler kolay korunabilir. En önemli tetikçisi strestir. Kedi stresten uzak tutulmalıdır. Bunu yapmak için ise farklı oyuncaklar alabilir ve onun ilgi alanlarına yoğunlaşabilirsiniz.

Belirtileri Nelerdir?

Kanlı idrar yapmaya başlamışsa
İdrar rengi sürekli değişiyor ve buna ek olarak koku ara ara yoğunlaşıyorsa
İdrarda azalma ya da artış gözlemlenirse
Kusma başlayabilir
İştah azalması ve buna bağlı olarak kilo da azalma görülebilir
İdrar kabıyla daha çok ilgileniyorsa
İdrar tutamama
Sürekli genital bölgeyle oynama isteği ve yalamaya çalışmak

Bu belirtiler görülmeye başlanmışsa mutlaka doktora gösterilmelidir. Unutulmamalıdır ki idrar yapamama kedilerde ölümcül sonuçlar yaratabilir.

Brakisefali Sendromu

Solunum sıkıntısı sendromu da denmektedir. İran kedilerinin burnu onlar için aslında büyük bir tehlikedir. Basık ve dik burunları onları nefes alırken çok zorlayabilir. Buna ek olarak burun delikleri aşırı küçüktür, trakea ve nefes borusu da dar olabilir. Ameliyatta burun delikleri açılabilir ve kediyi normal bir solunuma sokar. Solunuma ek olarak fazla sıcak veya fazla soğuk ortamlarda nem, kuruluk, gibi koşullar onları bu dönemlerde hassas yapabilir. İran kedilerinin hareketsiz ve huzursuz tavırları genel olarak nefes almada güçlük yaşadıklarına bağlanabilir.

Belirtileri Nelerdir?

Uyku apnesi
Horlamalar başlayabilir
Kronik solunum yolu enfeksiyonu başlayabilir
Daha hareketsiz ve huzursuz tavırlar
Eğer eskiye göre az hareket ediyorsa muayene ettirilmeli. Çünkü kedi nefes alamadığı için yorulmak istemiyor olabilir

Bu hastalığa sahip olan İran kedileri erken yaşta ölüm riski taşırlar. Bu yüzden sık sık muayene ettirilmelidir.

Kalp Sorunları

Nefes almakta zorluk ve hastalık yaşayan Fars kedileri, bu sebepten dolayı kalp ritimlerinde bozukluk yaşayabilirler. Bu yüzden sahibinin fazla kilo almamasına özen göstermesi ve düzenli sağlıklı bir şekilde beslemesine dikkat etmesi gerekir. Fars kedilerinin bir diğer kalp rahatsızlığı hipertrofik kardiyomiyopati denilen hastalık, aktif tiroit bezlerine bağlı olarak gelişir. HCM denilebilir. Bu hastalık Fars kedilerinin ani bir şekilde ölümüne neden olur. Erkek olan kediler, kadın olanlara oranla daha sık bu genetik rahatsızlığı taşırlar.

Hipertrofik kardiyomiyopati sonucu kan kalpte pıhtı yapmaya başlar. Daha sonra burada biriken kan birden arka bacak arterlerine yerleşmeye başlar. Aniden başlayan bu kan pıhtısı kedinin kuyruğunu ve arka bacaklarını hareket ettirememesine neden olabilir.

Nasıl Anlaşılır?

Her zaman sessiz kalan İran kedilerinde hastalığı tespit etmek daha da zorlaşır. Çünkü normal bir kediye göre hasta olduklarında bile hala hareketsiz görünebilirler. Bunu iyi anlamak ve erken teşhis yapmak kediler için hayat kurtarıcı olacaktır. Kedilerde kalp rahatsızlığının erken tanıları onları felç olmaktan da kurtarmış olacaktır.

Hızlı yada eskiye göre çok yavaş nefes alıp vermek
Eskiye göre özellikle hareketlerinin azalması yada çoğalması
İştahsızlık görülebilir

Özellikle İran kedisi gibi kedilere sahipseniz onlara çok iyi bakmanız gerekiyor. İran kedisinin eskiye göre değişen her hareketi hastalık belirtileri olabilir.

Yenidoğan İzeritrolizi

Bu hastalık adından da anlaşılacağı gibi yavru Fars kedilerini kapsamaktadır. Yeni doğmuş A kan gruplu yavrular, B kan gruplu annenin ilk sütünden emdiği zaman süt aracılığıyla hastalık kapma oranı yükselir. Oldukça nadir görülür. Bu sebeplerden etkilenen yavru kedinin kırmızı kan hücrelerini yok eden antikorlar gelişir. Ne yazık ki bu doğumdan kötü etkilenen yavru kedinin doğumdan birkaç gün sonra ölme olasılığı çok yüksektir.

Lizozomal Depolama Hastalığı

İran kedileri vücutlarında metabolik fonksiyonlar geliştirir. Ancak bazı durumlarda bu fonksiyonları engelleyen bir gen ortaya çıkar. Bu LSD hastalığı sağlıklı çalışacak olan enzimler yerine toksinler üretir. Bu toksinler zamanla sağlıklı kısımları sarar ve şişirmeye başlar. Yakın zamanda ise fonksiyonları azalır. Zayıf görme, anormal davranışlar, nöbetler, zayıflık gibi birçok belirti yaşanabilir. Ancak ne yazık ki bu hastalık her zaman ölümcül olmasıyla bilinir.

Portosistamik Şant

Karaciğerin bir kısmına kan gitmediği durumdur. Çünkü karaciğerde istenilen büyüme ve düzgün çalışma görülemez. Bu yüzden toksinleri kan dolaşımdan çıkaramaz. Amonyak ve benzeri asitler filtrelenmediği için artık vücutta zehir görevi görmeye başlar. Bozukluğu kontrol etmek için kan testi yaptırabilir.

Mast Hücreli Tümörler

Kötü huylu bir cilt kanseri olarak bilinir. Ne zaman oluşacağını bilmek zordur. Diğer cilt hastalıklarıyla karşılaştırılır. Ancak erken teşhisi ve tedavisinde kontrol edilebilir duruma gelecektir. Tüm anormallikler veteriner tarafından kontrol edilmelidir.
Özellikle yüzlerinde oluşan yumrular kontrol edilmelidir.

Göz Problemleri

Birçok genetik rahatsızlığın dışında bir o kadar da göz problemi yaşamaktadırlar. Bu göz bozuklukları en çok mavi gözlü olan İran kedilerinde rastlanır. En sık rastlanan göz sorunu konjenital ankiloblepharon hastalığıdır. Bu hastalık kedilerin gözyaşı kanallarını genişletir. Olduğundan daha büyük görünür. Bu da daha fazla gözyaşı akıntısı demektir. Bu gözyaşı akıntıları sonucunda kedilerin göz çevresinde bakteri ve mantar enfeksiyonları riski oluşabilme ihtimali oldukça yüksektir.

Glokom

Bu genetik rahatsızlık kedilerde, gözde oluşan sıvıların dengesi bozulduğu zaman ortaya çıkar. Genellikle göz içindeki yüksek basınç buna neden olur. Ani olarak göz tansiyonu yükselmesidir. Bu durum insanlarda olduğu gibi Fars kedilerinde de gözlere çok zarar verir. Bu basınç optik siniri bozarak görme kaybına neden olabilir. Kedilerde kalıcı körlük oluşma riski yüksektir. Özellikle İran kedilerinde göz hastalıklarına çok dikkat edilmesi gerekmektedir ve sürekli kontrolünün sağlanması önemlidir.

Entropium

Bu hastalık kedilerde ve aynı zamanda köpeklerde de görülebilir. Entropium göz kapağının içe doğru dönük olma durumudur. Genellikle alt göz kapağında başlayan bu serüven kedilerde sürekli kısık gözle bakmak, göz kasılması gibi sorunlara neden olur. Bu da bu durumu ilerletir ve göz kapakları içe doğru dönmüş şekil almaya başlar. Bu evrede kirpikler gözlere batmakta olur ve sürekli olarak rahatsız eder. Tedavi edilmezse birçok enfeksiyona zemin hazırlar. Ayrıca çok ilerleyen dönemlerde katarakt olma riskini de arttırır.
Bu dönemde kediler tedavi edilir ve tedaviden sonra 1 yada 2 aylık süreç içerisinde iyileşme görülür.

Nazoferingeal Polipler

Bu kısım burun ve sinüsü ifade eder. Kulak ve sinüs enfeksiyolanları gibi vücutta oluşan anormal büyümeler oluşabilir. Kediye büyük bir rahatsızlık veren durumdur. Kulak veya diğer kısımları tıkar, kedi kendini sıkışmış gibi hisseder. Genellikle bu hastalığın geçmesi için ameliyat tavsiye edilir.

Kalça Displasizi

Bu sendrom aslında köpeklerde de görülür. Ancak en çok İran kedilerinde görüldüğü söylenir. Kediler, bu hastalığa yakaladıkları zaman kalça, bacak hareketleri kısıtlanır. Kalça eklemleri malfarmasyona neden olur. Genç olan kedi birkaç yıl içinde sanki oldukça yaşlı bir kedi gibi görünmeye başlar. Altı aya yaklaştıklarında bu kediler topallayabilir. Bu hastalığı teşhis etmenin en kolay yolu kalça kısmına, yani kediler için pelvis röntgeni çekilmesi beklenir. Tedavi edilmediği sürece kalıcı bir durumdur. Ancak kedi tedavi ile kurtarılabilir.

Diş İltihaplanmaları

İnsanlarda diş eti hassasiyeti nasılsa aslında İran kedileri için de öyledir. Damakları şişer ve kızarıklık gösterebilir ve benzer ağrılar yaşanabilir. Aslında diş eti iltihaplanmaları bir çok sınıfa ayrılabilir. Kedinin diş etlerinde hassasiyeti olduğu düşünülürse veterinere götürülmelidir. Sık sık durulamak, Fars kedilerinin ağız içinin sürekli kontrol edilmesi, dişlerine zarar verebilecek maddelerden uzak tutulması gerekir.

Zor Doğum

Doğum anları oldukça zorlu geçebilir. Birçok kedi cinsi neredeyse sezaryen ile doğum yapar. İran kedilerinin yapısı nedeniyle sezaryen doğum kaçınılmazdır.

Kan Grubu

Çoğu evcil kedilerinin kan grubu genel olarak A tipidir. Ancak Fars kedileri gibi safkan olan kedilerin B veya AB tipi gibi kan grupları bulunur. Kan grubu özellikle transfüzyon dönemlerinde oldukça önemlidir. Kedinin kan grubunu bilmek birçok kötü durumu kolaylaştırır.

Bakımı

İran kedileri diğer ırklara göre daha çok bakım ve maddi destek isterler. Aslında bakıma ek olarak diyet ve egzersizde girer. Bu kedilerin genetik hastalığa yatkın olma sebeplerinden dolayı her yıl ultrason ve benzeri muayenelerden geçmesi gerekir.

İran kedileri kesinlikle bir diyet programı ile beslenmelidir. Çünkü burun yapıları nedeniyle solunum yollarında sıkıntılar olabilir. Bu yüzden aldıkları kilolar onların yaşamını zorlaştırır.
Bu kedilere rutin olarak egzersizler yaptırılmalıdır. Çünkü az hareket ettiklerinden dolayı kilo almaya eğilim gösterebilirler
Ağız bakımı düzenli olarak yaptırılmalıdır. Aksi takdirde diş eti iltihaplanmaları yaşamaları kaçınılmaz bir durum olur. Yavru zamanlarında başlanabilir. Ayrıca bu dönemde alınan yavru kediler için diş fırçaları gelecek hayatlarını olumlu bir yönde etkileyeceklerdir. Haftada en üç kez önerilir
Her yeri tüyle kaplı olan bu kedilerin kulak temizliği düzenli olarak yapılmalıdır. Çünkü kulak içlerinde de tüy vardır. Rahat işitme için kulak içinin temizlenmesi gerekir
Yuvarlak gözlere sahip olan İran kedilerinin gözleri sürekli akıntı halinde akar. Bu kedilerin sık akıntısının hastalıklara yol açmadan yumuşak bir pamuk ve buna ek olarak hassas temizleme losyonları yada doğal yöntemlerle temizlenmelidir
Hassas deri ve tüy yapısı olan kedilere özel olan mamalar vardır. Özellikle bu mamalarla beslenmesi Fars kedileri için iyi bir seçenektir
Tüyleri oldukça uzun olan bu kedilerin zaman alacak bakım rutinlerinden biri de tüy fırçalamaktır. Her gün düzenli olarak taranmalıdır. Çünkü zamanla karışır ve taranması onlar için acı verici olur
Uzun tüylerin arasına giren birçok zararlı madde olabilir. Bu yüzden sık sık banyo yaptırılmalıdır
Tüyleri fazla uzadığı zaman düzenli olarak tıraş ettirilmelidir. Çünkü dolaşan ve düğüm olan tüyler Fars kedilerine acı çektirirler. Bunun nedeni hareket ederken vücutlarının gerilmesinden kaynaklanır
Yıkanmakta zorlanan Fars kedisi sahipleri için kuru şampuan önerilir
Tuvalet ihtiyacı rahat ve temiz gidermesi için genital bölge tüyleri kısa tutulmalıdır

Beslenme

İran kedilerinin kilo alma eğilimi oldukça yüksektir. Çünkü uzun süre hareketsiz kalabilirler. Bu durum onları hiç rahatsız etmez. Buna alışkın oldukları için rahatsız edilmek istemezler ancak bu kilo alımı onlarda rahatsızlıklara neden olur. Bu yüzden hem aşırı beslenme hem de hareketsiz yaşam uygun görülmez. Beslenmeyle birlikte her kedi sahibi kendilerine ve kedilerine uygun egzersizler belirlemelidir. Genetik hastalıklardan kurtarmanın en iyi yolu onları hareket ettirmekten de geçer. İran kedileri için bazı yiyecekler sağlıklı bazıları ise gerçekten toksik özellikleri sağlar.

Mamaları kesinlikle her kedinin yediği mamalardan olmamalıdır. Yüz ve ağız şeklinden dolayı onlara özel olanlar vardır. Bu ırka ait olan kedi mamaları tercih edilmelidir.
Verilmemesi gereken ve genelde çoğu İran kedisinin alerjik reaksiyon gösterdiği besinler mısır, mandıra, soya ve glüten
Deri problemleri yaşamaması açısından deri hassasiyeti için özel üretilen mamalarda tercih edilebilir.
Malt paste denilen macunlar İran kedileri için uygun jellerdir. Bu macun uzun tüylerini yuttuğu için kusan kediler içindir. İran kedileri kürkleri yüzünden sık kusabilirler çünkü tüyleri bu şekilde çıkarırlar. Bunu ağız yoluyla değil, dışkı yoluyla yapması daha sağlıklı olacağından bu macun tercih edilir. Bunu kullandıkları tüyler dışkı olarak çıkacaktır.
Ucuz ve büyük mamalar tercih edilmemeli çünkü küçük ağız yapıları sayesinde onları yutmakta güçlük çekerler
Günlük olarak egzersiz yaptırmak için bir süre yorulması gerekir. Ona bunu sevdirmek için güzel ve biraz kalori yakmasını sağlayacak oyunlar oynatılmalıdır.
İran kedilerini besledikten sonra egzersiz yaptırmak unutulmamalıdır. Özellikle bunu kolaylaştırmak için onun sevdiği oyuncaklara onu oynatabilirsiniz.

Zararlı Besinler

Kolay rahatsızlanan İran kedilerine yiyecek verilmeden önce araştırılmalıdır. Çünkü onlar için zararlı bazı yiyecekler vardır.

Çikolata

Çikolatanın aslında sadece köpekler için zararlı olduğu bilinir. Ancak bu durum bir yanılgıdır. Köpekler ve kediler için zararlıdır. Bir İran kedisine çikolata verildiğinde ani nöbetler, ishal yada kabızlık, kusma gibi yan etkiler gösterir. Bunun en başlıca sebebi bu tatlının içeriğinde metilksanin olmasıdır.

Üzüm ve Kuru Üzüm

Üzüm ve kuru üzümün aslında tüm kediler için zararlı olduğu düşünülür. Ne yazık ki İran kedilerini de fazla etkiler. Kesinlikle uzak tutulmalıdır. Özellikle böbreklerinde kolayca sorun oluşabilen Fars kedilerinin böbrek hasarı alma riski artar. Bu besinleri tükettikten yaklaşık bir yada iki saat sonra kedi kusmaya başlar. Karın ağrısı durumu gözlenir.

Soğan ve Sarımsak

Bu besinler kedilerin ve köpeklerin yememesi gereken besinlerdir. Özellikle evcil kediler ve İran kedisine verilmemelidir. Çünkü bu besinler kırmızı kan hücrelerine zarar verir ve anemiye kadar ilerleyebilir.

Alkol

Kesinlikle kediler için zehirlidir, verilmemelidir. İran kedileri dahil tüm kedilerde ölümcül yollara kadar gidebilir ve komaya sokabilir.

Süt

Süt aslında kediler için zararlı bir madde değildir. Ancak yetişkin Fars kedilerine verilmesi onlarda süt içeriğinde bulunan laktozun kolay sindirilememesi gibi durumlara yol açabilir.

Lilyum ve Zambak Çiçeği

Bu iki çiçek türü evde özellikle su dolu vazo içinde saklanırsa kediler için zehirli olacağı düşünülür. Fars kedileri özellikle ani sesler duyduğunda koşuşturmaya ve kapalı bir yere kaçmaya çalışır. Lilyum ve zambak çiçeklerin her türü onun için zararlı olabilir ve üzerine devirebilir. Yada yakınlarında bulduğu vazo içerisindeki suyunu içmeye çalışabilir.

Sağlıklı ve Güvenilir Gıdalar

Zararlı yiyecekler kadar bir o kadarda birçok vitamin, mineral içeren ve Fars kedilerinin yemekten zevk aldığı yiyecekler vardır.

Et Ürünleri

Fars kedilerinin sağlıklı kalması için bir çok hayvan gibi proteine ihtiyacı vardır. Zaten çoğu maması etten oluşur. Somon, tavuk parçaları, et, sığır eti gibi besinler tercih edilebilir. Ancak verilmeden önce tamamen pişirildiğinden emin olunmalıdır.

Yulaf ve Buğday

Fars kedilerinin çokta tercih etmeyeceği besinler olabilir. Ancak insanlarda olduğu kadar kedilerde de çok yararlıdır. Kediye büyük bir enerji verecektir.

Muz

Potasyum, çeşitli vitaminler ve potasyum gibi maddelerinden dolayı İran kedileri için oldukça leziz bir meyvedir.

Soyulmuş Elma

Verilmeden önce mutlaka soyulmalıdır. Ayrıca ağız yapısından dolayı küçük küçük doğranmalıdır. Kedi için c vitamini ve lif eksiklerinin giderilmesine yardımcı olur.

Kabak

Kilo alma eğilimi oldukça yüksektir. Bu yüzden menüye az kalorili besinlerde eklenebilir. Kabak oldukça az kalorisi ve doyurucu özelliğiyle yedirebilir.

Kavun

Güvenle verilebilir. Kedinin göz sağlığı için çok yararlı olmasıyla bilinir.

Ispanak

Ispanak çiğ verilmez. Haşlanmış ıspanak menüsüne eklenebilir. C, K, demir gibi vitamin mineral açısından iyi bir besindir.

Yaban Mersini

Sevebileceği yiyeceklerinden birisidir. Bu onlar için eğlenceli hem de A ve B vitaminleri açısından yüksek bir besin olacaktır.

Ne Kadar Yemeli?

İran kedilerinin günlük protein, karbonhidrat, yağ alımları mutlaka önemlidir.

Günlük protein alımı %52
Günlük yağ alımı %35
Günlük karbonhidrat alımı %12,5 kadar olmalıdır.
Kafein

Zararlı gıdaların içinde kafeinde bulunur. Sadece kahvenin içinde değildir. Çay, çeşitli sodalar, enerji içecekleri gibi içeceklerde de bulunur. Çoğu kedide pankreasa zarar veren kafein, Fars kedilerinde de bu zararı değiştirmiyor ayrıca kalp ritminde değişiklik gösteriyor.

Çocuklar ve Evcil Hayvanlarla İletişimi

Çocuklar veya hayvanlarla anlaşabilmesi Fars kedileri için oldukça kolaydır. Önce alışması gerekir daha sonra ise çevreye karşı kendini sevdirme tutumunda olur. Özellikle sanılanın aksine çevresiyle oyun oynamayı çok sever.

Evcil Hayvanlar ile Uyumu

Evcil hayvanlarla arası iyidir. Onlara alıştığı sürece hiçbirine zarar verme eğiliminde bulunmaz. Onları sever. Ayrıca aynı evde bir tane daha anlaşabildiği evcil hayvan olursa onunla oynayacak ve biraz hareket katacaktır. Ancak çocuklara daha çok düşkündür. Çünkü rahatı sevdikleri için genelde kendini sevdirip kucaklarında oturmayı çok severler. Çevreye karşı duyarlı ve zararsızdır. Ayrıca gürültüyü sevmediği halde yanında şımaran çocuklara karşı sessiz ve sabırlı kalır.

Çocuklar İle Uyumu

Çocuklar ile arası oldukça iyi olan İran kedileri fazla aktif olan ve hareket eden çocuklara karşı anlayışlı davranır. Sese karşı her zamankinden daha sabırlıdır. Çocuklara zarar vermez. Ancak bu sessiz, sakin ve zararsız kediyle çocuk baş başa bırakılmadan önce uyarılmalıdır. Çünkü ne olacağı belli olmayabiliyor. Sesi sevmediği halde gürültü yapılan bir ortama alışması daha uzun sürer. Çünkü gürültü olan alanlardan kapalı olan alanlara doğru kaçmaya başlar. Kendini güvende hissetmek ister. Bu yüzden çocukla konuşulursa anlaşabilmeleri daha kolay olacaktır.